Dat fruit eten gezond is wisten ze in het verleden ook al. Denk aan scheepslieden die tijdens lange zeereizen nogal eens scheurbuik opliepen door gebrek aan vitamine C. Vitamine C zit in een aantal voor die tijd exotische vruchten, die natuurlijk niet zomaar voor handen waren hier in Nederland. Maar één Nederlandse vrucht bevatte ook voldoende vitamine C om de scheurbuik tegen te gaan: de aardbei!
Op de foto ziet u een laat 19e eeuwse aardbei-kopje. Gemaakt van goedkoop rood aardewerk, waar veel gebruiksartikelen van werden gemaakt in die tijd. De geglazuurde binnenkant moest er voor zorgen dat de smaak van aardewerk niet in de aardbeien trok. Van dit soort potjes zijn verschillende modellen bekend. Hoge en lage modellen, met oor en zonder. Dit model staat te boek als het bloempotmodel. De initialen M. y. G zijn van de toenmalige fruitteler, die de aardbeien kweekte. Helaas weten we niet welke fruitteler dat precies was.
Hoe werkte het met deze aardbei-koppen? Bij het aankopen van verse aardbeien kocht je er éénmalig zo’n potje bij. Een vroege vorm van klantenbinding, want de teler betaalde het bedrag weer terug bij inlevering van de kop. Klanten konden hun kopje telkens opnieuw laten vullen en gebruiken. Aan het eind van het aardbeiseizoen kon je het kopje weer inleveren en kreeg je je vooruitbetaalde bedrag terug. Een vroege vorm van statiegeld dus. Uiteraard waren de meeste mensen zuinig met deze potjes, anders kon je naar je centen fluiten!
 |
Jan Potijk is eigenaar van Jantiquair. Hij heeft letterlijk werk gemaakt van zijn liefde voor geschiedenis en toegepaste kunst. Na 14 jaar als veilinghuis taxateur werkzaam te zijn geweest, startte Jan in 2017 zijn eigen onderneming. Met Jantiquair legt hij zich toe op de aan-, verkoop en taxaties van kunst, antiek, design en curiosa. |